lunes, 24 de enero de 2011

“LIBRO DE LOS SECRETOS DE LA AGRICULTURA, CASA DE CAMPO Y PASTORIL”

Non é frecuente atopar libros antigos nas casas da aldea de Bendilló, como no resto das aldeas antes unha porcentaxe moi grande dos veciños non tivo a oportunidade de ir á escola senón que desde moi pequenos íase a traballar, polo que os libros eran un articulo bastante escaso, por iso parécenos interesante mencionar o achado dun unico libro na casa da Hedra, a casa dos Nogueira Abelaira; o libro en cuestion é un libro que tivo moita difusión no seu momento, o seu titulo é: “LIBRO DE LOS SECRETOS DE LA AGRICULTURA, CASA DE CAMPO Y PASTORIL” de Frei Miguel Agustín, editado en 1722 en Barcelona; consiste nun tratado agrario do século XVIII onde se recollen todo tipo de saberes relacionados co campo, sobre o horto, as sementes, a plantación, remedios caseiros para enfermidades, sobre a fabricación do pan, sobre a lúa e os planetas e a súa relación coas plantas, etc.. Todo un manual de agricultura e saberes diversos de grande utilidade para as xentes do campo, o noso exemplar sen dúbida foi consultado moitas veces posto que xa ten un deterioro importante, perdeuse a portada e esta protexido por unha cuberta de coiro bastante tosca cosida con tiras de coiro tamen que lle dá un aspecto bastante rustico. Como vemos en Bendilló os veciños non vivian illados do mundo senón que coñecían aqueles temas que eran do seu interese.

lunes, 10 de enero de 2011

1892: EMIGRACIÓN A CUBA




O Documento[1] que presentamos hoxe sérvenos para estudar outro momento da historia da nosa parroquia. Trátase da autorización que concede Isabel Vidal, veciña de Vilar de Mondelo ao seu marido José Rodríguez López para emigrar a Cuba, no reverso do documento atopamos un certificado expedido polo alcalde de Quiroga D. Severo Álvarez onde di que o mencionado é xornaleiro do campo, vexamos a trascripción detallada de ambos documentos:

“En la casa consistorial de S. Martín de Quiroga á quince de febrero de mil ochocientos noventa y dos. Ante el Sr. Alcalde y mi secretario compareció Jose Rodríguez Lopez vecino de Vilar de Mondelo é Isabel Vidal vecina también del expresado Vilar, provistos de sus correspondientes cedulas personales, manifestando la Isabel que concedía permiso á su marido para que pudiese dirigirse á la isla de Cuba en demanda de trabajo aprovechando el viaje gratis que concede el Gobierno. No firman ninguno de los dos por lo que lo hacen a su ruego Eufrasio Díaz y Manuel Rodríguez vecinos de esta villa [firmas]”“Severo Alvarez, Alcalde del Ayuntamiento de Quiroga, CERTIFICA: que Jose Rodríguez Lopez, vecino de Vilar de Mondelo en este distrito, es jornalero del campo y se dirige a la isla de Cuba con objeto de dedicarse a las faenas agrícolas. Y para que conste á petición del interesado expido la presente que firma en Quiroga a quince de febrero de mil ochocientos noventa y dos. Firmado Severo Alvarez”


Dende 1868 España enfrontouse en Cuba a unha insurrección anticolonial que se estendeu durante dez anos, para contrarrestar esta situación pensouse en promover a inmigración dende a península, así o Goberno comezou a ofrecer viaxes gratuítas a Cuba coa finalidade de levar xornaleiros e familias á illa, neste contexto histórico enmárcase o documento que hoxe analizamos, só un ano antes en 1891 creouse a "Sociedad Protectora del Trabajo Español en las posesiones de Ultramar", é con esta institución con quen viaxará a Cuba o noso protagonista, do porto da Coruña partía o 21 de febreiro de 1892 o buque Alfonso XIII da Compañía Transatlántica levando a bordo a José Rodríguez López coa tenra idade de 24 anos[2] non sabemos canto tempo estivo en Cuba, nin se regreso ou non a Galicia, pero o certo é que as condicións para traballar debéronse volver criticas en 1895 cando comeza a guerra entre Cuba e España, guerra que como é ben sabido finalizou en 1898 coa vitoria de Cuba que logrou a súa ansiada independencia.


[1] Pertence ao Arquivo persoal de Gertrudis Nogueira Vidal.


[2] Asi consta na lista de embarque AHN, ULTRAMAR, 176, Exp.2